Voorgeschiedenis[]
Tsaar Nicolaas II
Sergej Witte
Over de aanleidingen voor het ontstaan van de grote Europese oorlog is veel bekend, denk daarbij aan het bekende voorbeeld van de moord op Franz Ferdinand, die als smoes voor het openen van de vijandelijkheden werd gebruikt, en het militarisme, maar er zijn ook veel zaken niet bekend, of te ondoorzichtig voor ons om de situatie ten volle te doorgronden. Voor een behandeling van de opmaat naar de grote Europese oorlog, zie Wikipedia. De punten waarop De Drie Tijden afwijk van OTL worden hieronder behandeld, niet behandelde punten kunnen tot het uitbreken van de oorlog worden beschouwd als hetzelfde als in OTL.
Na de Russisch-Japanse oorlog was Tsaar Nicolaas II zodanig geschrokken dat hij een manier zocht om de positie van Rusland te versterken. De oplossing vond hij in Sergej Witte, die niet alleen de rol kreeg toebedeeld van onderhandelaar, maar ook de belangrijkste adviseur van de Tsaar werd. In die hoedanigheid wist hij de Tsaar ervan de overtuigen de Doema in het leven te roepen. Toen er vervolgens regeringsleden waren die proberen Witte naar huis te sturen moesten ze zelf onder druk van de tsaar het veld ruimen. Onder Wittes bekwame leiding werden er in Rusland allerlei hervormingen (die bekend zijn geworden als de vooruitgang van het oktobermanifest) doorgevoerd die veel weerstanden opriepen onder de elite en die zelfs tot vlak na de Russisch-Japanse oorlog voor onmogelijk werden gehouden. Noch de Tsaar, noch Witte stond ideologisch achter deze hervormingen maar allebei waren ze ervan overtuigd dat ze nodig waren om in de toekomst een nederlaag als in de laatste oorlog te voorkomen. Zo werden in rap tempo de landbouw hervormd en de industrie gemoderniseerd. In de jaren tussen de Russisch-Japanse oorlog en de grote Europese oorlog maakte Rusland hierdoor een enorme economische groei door. Een groei die voor vele Russen een beter leven bracht en die het mogelijk maakte veel in het leger te investeren. Dit had tot gevolg dat de revolutionaire bewegingen aan populariteit inboetten, maar dat er ook vanuit de elite een tweetal moordaanslagen op de tsaar werden ondernomen. Bij de tweede aanslag, in 1910, kwamen drie van de kinderen van de tsaar om (Tatjana, Anastasia en Aleksej), maar hijzelf, zijn vrouw en twee van zijn dochters overleefden de aanslag. Bij het volk maakte dit, samen met de vele hervormingen die de tsaar liet doorvoeren, de tsarenfamilie ongekend populair. De oude elite werd na de aanslag in verhoogd tempo vervangen met name door hen de titels die ze hadden af te nemen en hun functies aan anderen te geven. Wel werd een kern van loyale adelijken behouden zodat niet alle kennis van de oude elite hiermee zou verdwijnen.
In 1913 stierf Witte op 64-jarige leeftijd en de tsaar nam Mikhail Iljinovitsj als nieuwe adviseur aan. Deze adviseur was een jonge man uit de nieuwe elite en was veel oorlogszuchtiger dan Witte. Met het uitbreken van de grote Europese oorlog raadde hij de tsaar dan ook aan mee te doen in de oorlog. Een stap die logisch was na de enorme investeringen in het leger. Tijdens de oorlog bleek Iljinovitsj een groot strateeg, en voor vele veldslagen, zowel als voor het algehele beleid tijdens de oorlog, was hij degene die de oplossing vond en Rusland de overwinning bezorgde (op de punten waar Rusland won).
Partijen[]
De grote Europese Oorlog kan grofweg in twee delen worden opgedeeld als het gaat om coalitievorming. In het eerste deel van de oorlog waren er de centralen en de geallieerden, in het laatste deel de as en de geallieerden (hoewel dit niet dezelfde geallieerden zijn als in de eerste helft, ter onderscheid worden de geallieerden van de tweede helft van de oorlog dan ook vaak de vrijen genoemd). In de eerste helft zijn de partijen als volgt:
- De centralen
- Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en Italië, met later ook nog het Osmaanse Rijk en Portugal.
- De geallieerden
- Groot Brittannië, Frankrijk en Rusland, met later ook nog België en Spanje (Spanje vanaf 3 december 1914).
De partijen in de tweede helft zien er beduidend anders uit:
- De as
- Rusland en het Osmaanse Rijk
- De vrijen, meestal gezien als voortzetting van de geallieerden
- Groot Brittannië, Frankrijk, België en Spanje, met later nog (tijdelijk) Duitsland, Nederland, Noorwegen, Denemarken, Zweden, en de Verenigde Staten van Amerika
In feite kan er nog een derde periode onderscheiden worden in deze oorlog, waarin geen van deze indelingen van toepassing is. Deze periode vormt de overgang van het eerste deel naar het tweede deel, waarin de centralen nog steeds tegen de Geallieerden vechten (waar formeel het Osmaanse Rijk tot is toegetreden), maar waarin Rusland en het Osmaanse Rijk al bezig zijn de oorlog tegen de (andere) geallieerden voor te bereiden.
Verloop[]
De oorlog brak uit met een serie van miscommunicaties bij de centralen, gevolgd door een fout van Franse zijde, namelijk het verklaren van de oorlog aan Italië. Daardoor vielen Duitsland en Italië Frankrijk aan terwijl Oostenrijk-Hongarije Rusland aanviel. Bij de aanval tegen Duitsland gaat Duitsland door België dat zich daarop meteen bij de geallieerden aansluit. Nog in 1914 sluit het Osmaanse Rijk zich aan bij de centralen. Omdat alle fronten statisch waren wilde het Osmaanse Rijk Frankrijk aanvallen vanuit het Zuiden, om zo Duitsland meer mogelijkheden te geven zich tegen Rusland te richten. Om een goede aanvoerroute te verkrijgen probeerde het Osmaanse Rijk de Belearen van Spanje in bruikleen te krijgen, maar Spanje weigerde dit. Hierop viel het Osmaanse Rijk de Belearen binnen (Operatie Osmaanse honing), die het binnen een dag in zijn bezit heeft. Spanje lanceerde een tegenaanval die voor hen desastreus verloopt. De aanval was slecht voorbereid en de leiding tactisch slechter dan de Osmaanse. Sowieso was de staat van de Spaanse marine na de Spaans-Amerikaanse oorlog van 1898 abominabel. Daarbij hadden de Spanjaarden ook de onwaarschijnlijke pech dat hun vlaggeschip explodeerde op het moment dat de tegenaanval net goed en wel begonnen was. De toedracht van de explosie leidt tot op de dag van vandaag tot speculatie. De Belearen waren Osmaans en zouden dat voorlopig ook blijven.
Het Osmaanse Rijk lanceerde de aanval tegen Frankrijk waar het allemaal om ging. Dit bracht een flinke klap toe aan de geallieerde verdediging in Frankrijk en leidde tot een aanzienlijke verovering op het Franse vaste land. Spanje vocht echter ondertussen mee aan geallieerde zijde en probeerde de vaarroute tussen de Belearen en Frankrijk te blokkeren. Om dit gevaar te bezweren haalde het Osmaanse Rijk Portugal over om Spaans Marokko binnen te vallen. Dit leidde ertoe dat Portugal zich bij de centralen aansloot en het Osmaanse Rijk minder gehinderd werd door Spanje. Om dezelfde reden lokte het Osmaanse rijk ook met succes een opstand uit in Catalaans Spanje.
In 1916 waren de successen van het Osmaanse Rijk in Frankrijk weer tenietgedaan door de gecombineerde krachten van Frankrijk, Engeland en Spanje, en in mei van dat jaar namen de geallieerden ook de Belearen weer in, die weer Spaans werden. Spanje richtte zich hierna volledig op het bestrijden van Portugal en deze landen vochten vanaf dat moment een oorlog die verder grotendeels losstond van de grote Europese oorlog. Frankrijk en Engeland vochten samen met België tegen Duitsland en Italië, terwijl het Osmaanse Rijk en Oostenrijk Hongarije tegen Rusland vochten. De beide eerste conflicten waren statische loopgravenoorlogen waar soms maandenlang geen terreinwinst of -verlies optrad, maar die wel vele levens kostte en de economiën van de strijdende partijen ernstig aantastte. In het oostelijke front begint Rusland steeds meer successen te boeken, met name tegen het Osmaanse Rijk, dat het in augustus 1917 dwingt tot het tekenen van het verdrag van Moskou. Dit verdrag hield in dat het Osmaanse Rijk aan de kant van Rusland mee moest vechten. Wat opgemerkt dient te worden is dat hiermee in feite de basis werd gelegd voor de latere opsplitsing van de partijen in de as en de vrijen. Oostenrijk Hongarije, dat de successen en overmacht van Rusland ziet raakt gedemoraliseerd en presteerd daardoor bijzonder slecht aan het front.